Pertsona bat hiltzen denean, bere betebehar fiskalak ez dira automatikoki desagertzen.

Gainera, une emozional konplexu batean, **nola jokatu** argi jakiteak lasaitasuna eman dezake. Eta ondare eta planifikazio kontuak berrikusten diren une honetan, **[heriotza-aseguruak konparatu](https://www.heriotzaasegurua.eus/comparador)** eta zure ondarean zein estaldura dituzun berrikusteko aukera ona izan daiteke.  



## Zer gertatzen da pertsona bat hiltzen denean errenta-deklarazioarekin?

Kontribuyente baten heriotza gertatzen denean, hildakoaren IRPF deklarazioa aurkezteak zenbait berezitasun ditu, ezagutzea komeni denak, nahiz eta zergaren oinarrizko printzipioak indarrean jarraitzen duten.

### Nor da hildakoaren IRPF amaierako deklarazioa aurkeztu behar duena?

- Hildakoak **abenduaren 31 baino lehen** hil bada, bere betebehar fiskaleko epea urtarrilaren 1etik heriotza-dataraino doa.  
- Abenduaren 31ean hil bada, uler liteke urte osoko epearekin bat datorrela, eta batzuetan familiak aukera dezakeela hildakoa ere sartuz tributatzea.

Hildakoak deklarazioa aurkezteko duen betebeharra ez da murrizten bere heriotzagatik: mugak oso-osorik aplikatzen dira, bizitako denbora kontuan hartu gabe. Adibidez, hildakoak heriotza-dataraino **22.000 euro baino gehiago jaso baditu lanetik, ordainketa bakarrarekin**, deklaratu egin behar du.  

### Betebeharra ezartzen duten mugak hildakoaren kasuan

| Hildakoaren egoera | Deklaratzeko betebehar orokorra |
|------------------|--------------------------------|
| Ordainketa bakarra | 22.000 euro |
| Ordainketa anitz (bigarrena eta ondorengoak > 1.500 €) | 15.876 euro |

> **Adibide praktikoa:** Irudika dezagun Don Karlosek ekainaren 15ean hil dela. Dataraino pentsioa eta kapital-errentak jaso ditu. Ondorengoek datu fiskalak aztertu eta ondorioztatu dute deklarazioa aurkeztu behar dela. Abenduaren 31 baino lehen hil denez, bere deklarazioa banaka aurkeztuko da, urtarrilaren 1etik ekainaren 15era arte.  

### Amaierako errenta-deklarazioa aurkezteko epeak

Hildakoaren IRPF **betebehar berdinetan aurkeztu behar da**, errenta-kanpainako gainerako deklarazioekin, normalean hurrengo urteko **apirila eta ekaina** artean. Hildakoak abenduaren 31tik aurrera hil bada, deklarazioa aurreko urte osorako izango da.

- Aurkezteko epeak apirilaren hasieran hasten dira eta **ekainaren 30ean** bukatzen.  
- Ordainketa domicilatu nahi bada eta deklarazioa zorrezkoa bada, epea normalean **egun batzuk lehenago** amaitzen da.  
- Egoera jakin batzuetan, ondorengoek luzapena eskatu dezakete edo osagarri-deklarazioa aurkeztu, datu guztiak ez badituzte.

> Hildakoaren IRPF kudeatzea zaila iruditu daiteke, baina pausoak ezagutzea isunak saihesten laguntzen du. Aldi berean, **[heriotza-aseguruak konparatu](https://www.heriotzaasegurua.eus/comparador)** zure familiarentzat lasaitasuna bermatzeko.



## Nola likidatzen da hildakoaren IRPFa?

Hildakoaren IRPF zuzen likidatzeko, urte fiskaleko epean sortutako errenta guztiak batu behar dira (urtarrilaren 1etik heriotza-dataraino), lan-errentak, kapital-errentak edo errenta imputazioak barne. **35/2006 Legeak** ezartzen du, urte osorik ez bada ere, deklaratzeko betebeharra eragiten duten zenbatekoak oso-osorik aplikatzen direla.  

### Amaierako deklarazioan sartzen diren errenta-mota nagusiak

| Errenta-mota | Amaierako deklarazioan sartzea |
|-------------|-------------------------------|
| Lan-errentak heriotza-dataraino | Bai |
| Kapital-mugikorreko eta higiezineko errentak | Bai |
| Errenta imputazioak (etxea, bigarren bizilekua) | Araudian arabera |
| Heriotza ondorengo errentak | Ez (ondorengoetara pasatzen dira) |

### Amaierako deklaraziorako behar den dokumentazioa

Ondorengoek honako dokumentazioa bildu behar dute:

- Hildakoaren heriotza-ziurtagiria.  
- Ondorengotza edo ordezkariaren justifikazioa (testamentua, notario-akta, ondorengoen deklarazioa).  
- Hildakoaren eta ondorengoen NAN edo NIE.  
- Datu fiskalak eta errentak, deskontuak eta atxikipenak justifikatzen duten agiriak.  
- Hildakoaren erreferentzia-zenbakia (aurreko errentako 505 kutxan eskuratzen da).  

> **Adibide praktikoa:** Don Karlos (ekainaren 15ean hil) deklarazioa aurkezteko, ondorengoek heriotza-ziurtagiria, ondorengoen akta eta errenta-ziurtagiriak bildu eta Zerga Agentziaren Sede Elektronikoan sartzen dira hildakoaren erreferentzia-zenbakiaren bidez.



## Nor jasotzen ditu hildakoaren betebehar fiskalak?

**Zergen Lege Orokorraren 39.1 artikuluak** dio: “Zergadun hildakoen kasuan, betebehar fiskal horiek ondorengoetara pasako dira”. Hildakoaren zor fiskalak ondarearen parte bihurtzen dira eta ondorengoek ondasunekin erantzun behar dute.  

Hala ere, **ez dira igortzen zigor fiskalak**. Hildakoari ezarritako isunak bertan behera geratzen dira eta ezin dira ondorengoek ordaindu.

### Nola banatzen dira ordainketak edo itzulketak ondorengoen artean?

Hildakoaren deklarazioa zorrezkoa bada, ondorengoek zor hori beren ondare-ehunekoaren arabera hartuko dute. Itzulketak badira, H-100 modeloaren bidez eskatu daitezke Zerga Agentzian.  

**Gakoak:**
- Ondorengoek beren egoera justifikatu behar dute deklarazioa kudeatzeko.  
- Ondarea ez badago banatuta (herentzia itxita), ordezkariak aurkeztuko du deklarazioa.  
- Ondorengo anitz badira, itzulketak edo ordainketak proportzionalki banatzen dira.  

> **Adibide praktikoa:** María eta Luis amak utzitako ondorengoak dira. Hildakoaren urteko errenta-deklarazioa 1.800 € itzultzekoa da. Biek H-100 aurkezten dute eta Zerga Agentziak dirua ondarearen kontuan sartzen du, ehunekoren arabera banatuz.



## Zein zergak aurkeztu behar dira heriotza ondoren?

Hildakoaren ondoren, ondorengoek hainbat zerga kudeatu behar dituzte:
- **Hildakoaren IRPF amaierako deklarazioa**, behar bada.  
- **Ondorengoen eta oparien gaineko zergak (ISD)**, ondarearen transmisioa fiskalizatuz.  
- Kasu batzuetan, **hiri-plusbalioa**, higiezinak transmititzen badira.  

IRPFak heriotza arte sortutako errentak kargatzen ditu, ISDak ondorengoek jasotako ondarea kargatzen du.

### Nola koordinatu amaierako errenta-deklarazioa ISDrekin?

Bi zergen arteko koordinazioa epeak zaintzea eskatzen du:

- **IRPF** ohiko epeaketan aurkezten da (apirila-ekaina).  
- **ISD** heriotzatik sei hilabeteko epean aurkeztu behar da, eta beste sei hilabete luzatu daitezke lehen bostetan eskatu bada.  
- Ondarearen balioa aurrez aztertzea komeni da, ondorengo deklarazioetan ere balioko duelako.  

> **Adibide praktikoa:** José martxoaren 10ean hil da. Ondorengoek IRPF deklarazioa aurkezten dute dataraino eta aldi berean ISD autolikidazioa prestatzen dute sei hilabeteko epean. Errenta itzultzekoa bada, itzulketak ISD amaitu baino lehen eskatu daitezke.

Hildako baten IRPF kudeatzea konplexua iruditu daiteke, baina pauso egokiak ezagutzea isunak saihesten laguntzen du.  

Herentzia-prozesu batean bazaude, zure betebehar fiskalak bete ez ezik, **[heriotza-aseguruak konparatu](https://www.heriotzaasegurua.eus/comparador)** zure maiteek ez dezaten zailtasunik izan etorkizunean.




Zer gertatzen da hildako baten IRPFarekin? Amaierako deklarazioa

Tabla de contenido